Historia 4 Pułku Piechoty Legionów sięga czasów napoleońskich. Pomysł jego utworzenia narodził się w 1806 roku, ale zaistniał dopiero w roku następnym.

        Pierwszym dowódcą 4 pp Legionów został 1 stycznia 1807 roku płk Feliks Potocki.

        W 1808 roku Czwartacy znaleźli się w Warszawie – stolicy powstałego Księstwa Warszawskiego, skąd Dywizja Polska została wysłana do Hiszpanii. Z Andaluzji pułk z rozkazu Napoleona wyruszył na wyprawę rosyjską. Po wielkich bitwach pod Czasznikami i nad Berezyną, zdziesiątkowany pułk wycofał się w stronę Drezna. Potem włączony do korpusu gen. H. Dąbrowskiego wziął udział w trzydniowej „bitwie narodów” pod Lipskiem zakończonej klęską Napoleona i śmiercią księcia Józefa Poniatowskiego w wodach Elstery.

        Po upadku Napoleona 4 pp Legionów znalazł się w Królestwie Polskim i wkrótce zasłynął z działalności niepodległościowej. Jego oficer mjr Walerian Łukasiński był założycielem Wolnomularstwa Narodowego, a następnie Towarzystwa Patriotycznego. Za tragiczny los jaki stał się udziałem Łukasińskiego Czwartacy pomścili się w Powstaniu Listopadowym.
W najsłynniejszych bitwach w 1830 i 1831 roku pułk dokonywał cudów waleczności. Olszynka Grochowska, Dębe Wielkie, Ostrołęka, obrona Warszawy- znaczyły szlak bitewny jednostki, która po upadku powstania  przekroczyła granicę i udała się na emigrację.

Na cześć Czwartaków J. Mosen napisał recytowany w całej Europie wiersz pt.: „Pułk czwarty”, znany w tłumaczeniu J.N. Kamińskiego i zaczynający się od słów: „Walecznych tysiąc opuszcza Warszawę…”.

Na odrodzenie 4 Pułku trzeba było czekać do 1915 roku. Powstała wówczas nowa legenda Czwartaków związana z pierwszymi bojami Józefa Piłsudskiego i jego Legionów Polskich. Jednostka organizowała się w okolicy Rozprzy koło Piotrkowa Trybunalskiego, skąd 4 Pułk wyruszył na front wschodni. Pod Jastkowem koło Lublina wszystkimi siłami uczestniczył w trzydniowej bitwie. We wrześniu został przerzucony na Wołyń i brał udział w walkach pozycyjnych.

Po kryzysie przysięgowym w 1917 roku  4 pp przestał formalnie istnieć aż do listopada 1918 roku.   5 lutego 1919 roku rozkazem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego potwierdzono nazwę jednostki – 4 Pułk Piechoty Legionów. Walczył on na wschodnich rubieżach Rzeczpospolitej w czasie wojny polsko-radzieckiej (1919-1921).

W 1921 roku 4 pp przeniósł się na stałe do Kielc. Odniósł on dużą rolę w życiu kulturalnym miasta. Wydawał czasopismo „Czwartak”.
Z pułku wywodziło się 14 generałów Wojska Polskiego, m.in. Juliusz Zulauf, Zygmunt Berling, Bolesław Roja, Leopold Okulicki.

W 1939 roku 4 pułk znalazł się na Westerplatte, bo wtedy właśnie przyszła kolej obsadzenia składnicy na 2 Dywizję Piechoty Legionów, w której skład wchodził 4 pułk.   Walczyli też w bitwie o Modlin, między Zapolicami a Strońskiem i w obronie Kielc.

Po klęsce wrześniowej wielu Czwartaków nie złożyło broni i dalej, już jako partyzanci broniło swej Ojczyzny. Z 4 pułku wyszło wielu partyzanckich dowódców m.in. „Szary” – Antoni Heda, „Barabasz” – Marian Sołtysiak, „Wilk” – Zbigniew Kruszelnicki.

Powstanie Warszawskie uaktywniło działalność oddziałów partyzanckich. Na Kielecczyźnie znów odradzał się 4 Pułk Piechoty Legionów. Wzrastała liczba plutonów bojowych. Następowała reorganizacja i oddziałom partyzanckim nadawano nazwy kompanii poszczególnych pułków dywizyjnych. Dowódcą 4 pułku został mjr Józef Włodarczyk „Wyrwa”.

W skład 4 pułku weszły oddziały Mariana Sołtysiaka „Barbasza”, Stanisława Janysta „Juranda”, którym wcześniej dowodził Zbigniew Kurszelnicki „Wilk”

5 sierpnia 1944 roku został sformowany 4 Pułk Piechoty Legionów Armii Krajowej. Wkrótce otrzymał rozkaz nakazujący uzbrojonym oddziałom AK wyruszyć do Warszawy, gdzie od 1 sierpnia 1944 roku trwało powstanie. 21 sierpnia 1944 roku pułk stoczył jedną ze swych największych bitew pod Antoniowem. Do Warszawy nie zdołał dotrzeć, gdyż 27 sierpnia podjęto decyzję o rozwiązaniu 4 Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej.